Ενα άρθρο για το ρόλο της ΝΔ

Το παράκάτω άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση απο την Κομεπ του Απρίλη του 2003 του Βασίλη Λιοση,
με βρίσκει σύμφωνο γι'αυτο κιολας ειναί στο Blog μου ;-) .Αποτελεί επείσης και μία καλή απαντηση στης φαμφάρες των αντιδραστικών καθικιών του e-rousters.Καλή ανάγνωση.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΕ ΠΛΕΥΡΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
ΚΑΙ ΤΩΝ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Στο παρόν άρθρο θα επιχειρηθεί μια κριτική ανάλυση των θέσεων της ΝΔ, η οποία αποκτάει μια επιπλέον σημασία εξαιτίας και των επερχόμενων εκλογών. Δεν πρόκειται για μια εφ’ όλης της ύλης αποτίμηση, αλλά για τα κυριότερα σημεία των όσων προπαγανδίζει και υποστηρίζει η ΝΔ.

Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΝΔ

Η ΝΔ αυτοπροσδιορίζεται ως το κόμμα του ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού, της κοινωνικής αλληλεγγύης, καθώς και του μεσαίου χώρου. Οσον αφορά σε αυτό τον προσδιορισμό έχουμε να κάνουμε τρεις παρατηρήσεις:

α) Οταν η ΝΔ αυτοχαρακτηρίζεται ως κόμμα του φιλελευθερισμού απλά δηλώνει τον τρόπο διαχείρισης του καπιταλισμού που έχει επιλέξει -ο οποίος άλλωστε σήμερα είναι και μονόδρομος για τον ιμπεριαλισμό- αποκρύπτοντας τουλάχιστον σε αυτό το σημείο τον ταξικό της ρόλο, την υπεράσπιση δηλαδή του κεφαλαίου είτε ως κοινωνική σχέση είτε ως φυσικό πρόσωπο και το γεγονός τελικά πως είναι ένα από τα κόμματα της χρηματιστικής ολιγαρχίας.

β) Ταυτόχρονα με τον όρο «φιλελευθερισμός» μας φανερώνει πως είναι φορέας μιας πολύ παλιάς ιδεολογίας. Ο φιλελευθερισμός εμφανίστηκε ως το ιδεολογικό όπλο της αστικής τάξης ενάντια στη φεουδαρχία παίζοντας στη συγκεκριμένη ιστορική φάση προοδευτικό ρόλο. Εκτοτε υπέστη διάφορες μεταμορφώσεις (σήμερα ονομάζεται συχνά νεοφιλελευθερισμός), διατηρώντας ωστόσο τις βασικές του αρχές κι έχοντας πλέον αποκτήσει ένα εντελώς διαφορετικό, ιστορικά αντιδραστικό ρόλο, στα πλαίσια του ιμπεριαλισμού, του καπιταλισμού που σαπίζει.

γ) Οι προσδιορισμοί «ριζοσπαστικός», «κοινωνική αλληλεγγύη» και «μεσαίος χώρος», δηλώνουν την επιδίωξη της ΝΔ να διεισδύσει ακόμα περισσότερο στα λαϊκά στρώματα και σε ανθρώπους που δε δηλώνουν «δεξιοί». Αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την επιθυμία της να κερδίσει τις εκλογές, αλλά και με την επιδίωξή της να διευρύνει την κοινωνική συναίνεση, επιτείνοντας τις συγχύσεις σχετικά με τους ιδεολογικούς διαχωρισμούς, ενώ συγχρόνως προσαρμόζεται ώστε να διευκολύνει πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες.

Στην Απόφαση του 16ου Συνεδρίου γίνεται η εκτίμηση ότι «το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, ανεξάρτητα από τις διαφορές στη φυσιογνωμία τους, υπηρετούν και προωθούν τα συμφέροντα των μονοπωλίων και των ιμπεριαλιστικών ενώσεων». Η εκτίμηση αυτή επιβεβαιώνεται από όσα υποστηρίζει η ΝΔ και από όσα πράττει.
Θα σταθούμε σε μια απαρίθμηση των βασικών χαρακτηριστικών του νεοφιλελευθερισμού όπως τα διατυπώνει η ΝΔ, βλέποντας ταυτόχρονα και το τι ακριβώς εννοεί κάθε φορά.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΝΔ

Βασικό συστατικό των πολιτικών και θεωρητικών αρχών της ΝΔ αποτελεί η «ιδέα του έθνους»: «Αναγνωρίζει και δέχεται (σ.σ. η ΝΔ) ότι: το Εθνος είναι το βασικό πλαίσιο της ζωής και δράσης του ανθρώπου. Το Εθνος καταξιώνει ηθικά, πολιτικά και πολιτιστικά τον άνθρωπο. Η εθνική συνείδηση εμπνέει τα άτομα και τα παρακινεί να εργαστούν για την πρόοδο και την ανεξαρτησία της πατρίδας τους και να την υπερασπιστούν ακόμα και με θυσίες». Και παρακάτω: «Η εθνική ενότητα είναι προϋπόθεση της επιβίωσης του έθνους μας. Η εθνική ομοψυχία είναι υποχρέωση όλων των πολιτικών δυνάμεων…».

Η ΝΔ δεν πρωτοτυπεί σε αυτό το σημείο. Χρησιμοποιεί την έννοια του έθνους για να καλύψει την ταξική φύση του κράτους και παράλληλα τις ταξικές αντιθέσεις του καπιταλισμού. Ολοι πρέπει να εργαζόμαστε και να υποτασσόμαστε στο «κοινό καλό», δηλαδή προς εξυπηρέτηση και διατήρηση του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής.

Η ΝΔ μιλάει, για υποστήριξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας για Ελλάδα που πρέπει να στηρίζεται στον ελεύθερο και υγιή ανταγωνισμό, για ένα κεντρικό κράτος που θα περιορίζεται σε έναν επιτελικό ρόλο, για εξασφάλιση των προϋποθέσεων προκειμένου να δημιουργηθεί το κατάλληλο επενδυτικό κλίμα. Με όλα αυτά δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να μας δηλώνει πως είναι ο βασικός πολιτικός εκφραστής του κεφαλαίου και να διακηρύσσει την επιθυμία της για τη διαμόρφωση όλο και πιο κατάλληλου πολιτικού κλίματος και νομικού πλαισίου για τη διευρυμένη καπιταλιστική αναπαραγωγή, μέσα από το μόνο δρόμο από τον οποίο αυτό είναι εφικτό: την εκμετάλλευση των εργαζομένων.

Παράλληλα ευαγγελίζεται το φιλελεύθερο κράτος το οποίο πρέπει να είναι ευέλικτο, μικρό στην οικονομία και αποτελεσματικό στην κοινωνία. Πρόκειται για τη γνωστή συνθηματολογία του «ελάχιστου κράτους» την οποία διατύπωσαν με συστηματικό τρόπο οι νεοφιλελεύθεροι της δεκαετίας του 1980. Οταν η ΝΔ μιλάει για αυτό το ευέλικτο και μικρό κράτος υπογραμμίζει την πίστη της στη λειτουργία της «ελεύθερης αγοράς», ενώ με τη μικρότερη δυνατή ανάμιξη του κράτους στους κανόνες της, εννοεί την περικοπή των κοινωνικών δαπανών. Από την άλλη η «ελαχιστοποίηση» του κράτους είναι επιλεκτική αφού δεν τίθεται το ίδιο θέμα (της ελαχιστοποίησης) για τους κατασταλτικούς μηχανισμούς του κράτους.

Ολα τα παραπάνω συνδέονται στενά και με τη διαπίστωση για κρατική υπερδιόγκωση, για μεγάλο κόστος των δημόσιων υπηρεσιών, για την ανάγκη θέσπισης μορφών μερικής και προσωρινής απασχόλησης και για το αναπόφευκτο «το άτομο να αλλάζει δύο και τρεις τομείς απασχόλησης στη διάρκεια της επαγγελματικής του ζωής». Τι σημαίνουν αυτά; Μα τι άλλο από την ανάγκη οι ιδιωτικοποιήσεις να συνεχιστούν και από τη ΝΔ που «θα πάρει τη σκυτάλη από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ», ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει οι κοινωνικές παροχές από το κράτος και τα εργασιακά δικαιώματα να περιορίζονται ή και να καταργούνται.

Σημαντική θέση στο θεωρητικό - ιδεολογικό οπλοστάσιο της ΝΔ αποτελεί η ρητορική περί συναίνεσης. Υπογραμμίζει την ανάγκη για μια πολιτική εθνικής συναίνεσης και προσπαθεί να διασαφηνίσει ότι «με τον όρο συναίνεση… δεν εννοείται ο συμβιβασμός και ο μέσος όρος, αλλά τονίζεται η αναγκαιότητα να στηρίζεται η πολιτική στην κατανόηση του συνόλου και του διαλόγου». Μεταφρασμένα όλα αυτά σημαίνουν πως η πολιτική του ΠΑΣΟΚ θα συνεχιστεί και από τη ΝΔ απαρέγκλιτα, με τις εξαγορασμένες και συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες να κάθονται στο ίδιο τραπέζι με την εκάστοτε κυβέρνηση και το ΣΕΒ, για να συζητήσουν τον αποτελεσματικότερο τρόπο απεμπόλησης και συρρίκνωσης των εργατικών δικαιωμάτων. Και για να μην υπάρχει καμία παρεξήγηση διευκρινίζεται πως κατά τη διεξαγωγή του κοινωνικού διαλόγου δεν τίθεται θέμα συμβιβασμού (είναι νομίζουμε προφανές από την πλευρά ποιου εννοεί η ΝΔ).

Να μην ξεχνάμε βεβαίως την απόλυτη προσήλωση της ΝΔ στους ιμπεριαλιστικούς μηχανισμούς (ΝΑΤΟ, ΕΕ κ.α.), για την οποία θα αναφερθούμε εκτενέστερα παρακάτω.

ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΝΔ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Προσπαθώντας να κωδικοποιήσουμε την κριτική μας στις κυριότερες πλευρές της πολιτικής της ΝΔ, θα ξεκινήσουμε από την «καρδιά» της πολιτικής, την οικονομία, αφού πρώτα υπογραμμίσουμε τα εξής: Η ΝΔ εμφανίζεται συνεπής υποστηριχτής των αιτημάτων του μεγάλου κεφαλαίου (π.χ. ΣΕΒ) για το ασφαλιστικό, τον αναπτυξιακό νόμο, τη φορολογική μεταρρύθμιση, τις αναδιαρθρώσεις που αφορούν στην απελευθέρωση της αγοράς ενώ συγχρόνως «σηκώνει» ορισμένα αιτήματα μικρομεσαίων επιχειρήσεων όπως για τα πανωτόκια, αγροτικά αιτήματα κ.λ.π.

Η ορολογία

Να υπογραμμίσουμε κατ’ αρχήν πως η ορολογία και τα θεωρητικά σχήματα που χρησιμοποιεί η ΝΔ για να περιγράψει τη σύγχρονη πραγματικότητα είναι τα ίδια με αυτά που χρησιμοποιεί το ΠΑΣΟΚ, καθώς και η διεθνής σοσιαλδημοκρατία και ο διεθνής νεοφιλελευθερισμός. Ετσι, η εποχή μας χαρακτηρίζεται ως η «εποχή της παγκοσμιοποίησης», της «Νέας Οικονομίας» και η κοινωνία μας ως η «κοινωνία της πληροφορίας», ενώ χρησιμοποιείται η κοινοτοπία περί «παγκόσμιου χωριού». Πρόκειται για όρους αντιεπιστημονικούς των οποίων η στόχευση είναι η δημιουργία συγχύσεων και αυταπατών. Θα πρέπει να επισημανθεί και η απουσία της λέξης καπιταλισμός -κάτι που δεν απέφευγαν να το κάνουν οι νεοφιλελεύθεροι της δεκαετίας του 1980- προκειμένου να απομακρυνθεί η οποιαδήποτε σκέψη πως η πολιτική της ΝΔ έχει συγκεκριμένο ταξικό προσανατολισμό.

Οι διαπιστώσεις

Ας δούμε λοιπόν πιο συγκεκριμένα μερικές από τις διαπιστώσεις της ΝΔ που αφορούν στην οικονομία: «…Διολισθήσαμε στις τελευταίες θέσεις. Πρωτόγνωρη έξαρση ανεργίας. Ραγδαία διεύρυνση κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων. Εισοδήματα στο 70% των Ευρωπαίων. Χάσμα που διαρκώς μεγαλώνει στο ισοζύγιο συναλλαγών. Διαρθρωτικές αλλαγές στο μηδέν. Καταστροφή στο χρηματιστήριο. Διαπλοκή στις συναλλαγές του δημοσίου. Αδιαφάνεια και διαφθορά, σε βάρος της ανταγωνιστικότητας και της αναπτυξιακής διαδικασίας».

«Επίμονα προειδοποιούσαμε την κυβέρνηση για τα αδιέξοδα που δημιουργεί η εμμονή της σε ένα κράμα πολιτικής φόρων και κρυφών χρεών, η αναβολή των αναγκαίων διαρθρωτικών αλλαγών, η λογιστική διαχείριση της οικονομίας, η έλλειψη στόχευσης και οράματος για την Ελλάδα της ΟΝΕ. Δεν μπορεί η χώρα μας στο νέο, έντονα ανταγωνιστικό, αιώνα να κατέχει τις τελευταίες θέσεις, μεταξύ των εταίρων της, στην ανταγωνιστικότητα, την παραγωγικότητα, τις διαρθρωτικές αλλαγές, την απασχόληση. Δεν κερδίζεται έτσι η νέα εποχή».

«Επίμονα επισημαίνουμε στην κυβέρνηση ότι διευρύνονται οι περιφερειακές και κοινωνικές ανισότητες. Αυξάνεται το ΑΕΠ αλλά μειώνεται η αγοραστική δύναμη και εξανεμίζονται οι προσδοκίες των πολλών. Ενα στα τέσσερα νοικοκυριά ζει κάτω από το όριο της φτώχιας. Πέντε από τις δέκα πιο φτωχές περιφέρειες της Ευρώπης, είναι στη χώρα μας. Η ανεργία βρίσκεται στα μεγαλύτερα ύψη της μεταπολεμικής περιόδου. Δε ζει ο οικογενειάρχης με ψίχουλα της πρόνοιας. Δεν αντέχουν οι νέες και οι νέοι μας μπροστά στο φάσμα της ανεργίας».

«…ο εναρμονισμένος πληθωρισμός, το Μάρτιο, έφθασε το 4,4% και είναι αρκετά υψηλότερος από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ακόμα μεγαλύτερη, όμως, είναι η ακρίβεια που έχει ξεσπάσει σε βασικά είδη διατροφής και πλήττει, κυρίως, τους οικονομικά ασθενέστερους. Υπάρχει υπερδανισμός των νοικοκυριών».

«Στην Ελλάδα, οι κοινωνικές παροχές βοηθούν μόνο το 1% των νοικοκυριών να ξεφύγει από τη φτώχια, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην Ιρλανδία -το παράδειγμα της οποίας δεν αρέσει στην κυβέρνηση- φτάνει το 16%. Φαίνεται μάλιστα ότι τα βασικά προβλήματα του κοινωνικού κράτους στη χώρα μας δε βρίσκονται μόνο στο χαμηλό ύψος των δημοσίων δαπανών σε καίριους τομείς, (όπως η υγεία και η παιδεία), αλλά και στη διάρθρωση των κοινωνικών παροχών, που χάνονται στα γρανάζια του κατεστημένου και δε φτάνουν σε αυτούς που πράγματι έχουν μεγαλύτερη ανάγκη».

Σχετικά με αυτές τις διαπιστώσεις της ΝΔ, έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής:

α) Οι όροι ανταγωνιστικότητα, ανάπτυξη και παραγωγικότητα έχουν ταξικό περιεχόμενο. Χρειάζεται λοιπόν να θέτουμε πάντα μερικά βασικά ερωτήματα που να αναδεικνύουν ακριβώς αυτή την ταξικότητα τους, όπως για παράδειγμα: αν η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων βελτιωθεί αυτό θα σημάνει και την καλυτέρευση της θέσης της εργατικής τάξης στην Ελλάδα; Η άνοδος της παραγωγικότητας που θα πραγματοποιηθεί με τον «εκσυγχρονισμό» της παραγωγής, δε θα επιφέρει άραγε αύξηση της ανεργίας, αφού είσοδος των νέων τεχνολογιών στον καπιταλισμό σημαίνει νέες στρατιές ανέργων; Μήπως πάλι η έννοια της παραγωγικότητας ταυτίζεται εντέχνως με την εντατικοποίηση της εργασίας κάτι που θα χειροτερεύσει περαιτέρω τη ζωή της εργατικής τάξης; Ανάπτυξη δεν υπάρχει γενικά. Γι’ αυτό το καίριο ερώτημα είναι: ανάπτυξη για ποιoν;

β) Είναι κάτι παραπάνω από εμφανής, η προσπάθεια της ΝΔ να προσεγγίσει και να ασκήσει έλξη στην εργατική τάξη και στα περισσότερο θιγμένα λαϊκά στρώματα από την πολιτική της κυβέρνησης και τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις. Είναι μια προσπάθεια που δεν πρέπει να υποτιμηθεί αφού μάλιστα δείχνει να έχει αποτελέσματα.

Τα αίτια

Η ΝΔ δε μένει βεβαίως στις διαπιστώσεις, αλλά επιχειρεί να δώσει την ερμηνεία της. Ως πηγές λοιπόν της «οικονομικής κακοδαιμονίας» η Ν.Δ. αναφέρει: Την ακυβερνησία. Την καθεστωτική νοοτροπία. Την ανικανότητα της κυβέρνησης. Τις υπερβολικές σπατάλες του δημόσιου. Την ύπαρξη των διαπλεκόμενων. Τη μη σωστή εφαρμογή των αποκρατικοποιήσεων. Το φορολογικό σύστημα. Τη διαφθορά των κυβερνώντων. Τη μη αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων. Την έλλειψη των άμεσων ξένων επενδύσεων. Το διορισμό στο δημόσιο υπεράριθμων δημόσιων υπαλλήλων προς εξυπηρέτηση κομματικών σκοπών.

Ας δούμε όμως ένα-ένα αυτά τα οποία η ΝΔ παρουσιάζει ως αίτια της σημερινής οικονομικής κατάστασης:

Η αναφορά περί ακυβερνησίας και ανικανότητας της κυβέρνησης είναι λανθασμένη και αποπροσανατολιστική. Η κυβέρνηση χαρακτηρίζεται και από μέθοδο και από αποτελεσματικότητα και από στιβαρό τρόπο διακυβέρνησης, μόνο που αυτό το κάνει για την υπεράσπιση των συμφερόντων της αστικής τάξης. Οσον αφορά στις εκτιμήσεις για καθεστωτική νοοτροπία και για διαφθορά των κυβερνώντων, αυτά είναι φαινόμενα που ασφαλώς και είναι υπαρκτά, όμως είναι σύμφυτα με τον καπιταλισμό. Τα γεννάει για την ακρίβεια ο ίδιος ο καπιταλισμός αφού η ηθική του είναι η ηθική της εκμετάλλευσης, του κέρδους και του ατομισμού. Να μην ξεχνάμε πως στις ίδιες τις μητροπόλεις του καπιταλισμού συναντάμε αναρίθμητα σκάνδαλα - «νόμιμα» ή μη- και πολύ πιο σοβαρά από αυτά που βλέπουμε ή υποψιαζόμαστε στην Ελλάδα (π.χ. τα λογιστικά σκάνδαλα της Enron, την άμεση ανάμιξη των κυβερνητικών στελεχών των ΕΠΑ στο στρατιωβιομηχανικό σύμπλεγμα και όχι μόνο, την υπεξαίρεση μεγάλων χρηματικών ποσών από υπουργούς της Ιαπωνίας κ.λ.π.). Αλλωστε δεν πρέπει να διαφεύγει από το οπτικό μας πεδίο πως το μεγαλύτερο σκάνδαλο είναι οι ίδιες οι σχέσεις εκμετάλλευσης που ενυπάρχουν στον καπιταλισμό. Υπάρχει και μια άλλη «ζώνη» αιτιών που αναλύει η ΝΔ και που αναφέραμε ήδη παραπάνω, οι οποίες όχι μόνο -κάποιες από αυτές- δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα, αλλά σκιαγραφούν και τις πολιτικές προθέσεις της ΝΔ. Αναφερόμαστε στη «μη σωστή εφαρμογή των αποκρατικοποιήσεων», στις «υπερβολικές σπατάλες του δημοσίου», στο «διορισμό υπεράριθμων δημόσιων υπαλλήλων» και στην «έλλειψη των ξένων επενδύσεων». Ετσι η ΝΔ δηλώνει έμμεσα, πως η πολιτική του ΠΑΣΟΚ στο ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου θα συνεχιστεί, η χρηματοδότηση του δημοσίου θα περιορισθεί και άλλο, θα γίνουν επιπλέον απολύσεις εργαζομένων, θα αλλάξουν οι εργασιακές σχέσεις όσων θα εξακολουθούν να εργάζονται στο δημόσιο τομέα και θα διαμορφωθεί ευνοϊκό κλίμα για το κεφάλαιο, ώστε πιο αποτελεσματικά να εκμεταλλεύεται την εργατική δύναμη.

Ακόμα, για τη μεν ύπαρξη των περίφημων διαπλεκομένων η ΝΔ δεν κάνει τίποτα άλλο από το να υπερασπίζεται μια συγκεκριμένη μερίδα της ολιγαρχίας κατηγορώντας μια άλλη, στο πλαίσιο των γνωστών ενδοαστικών αντιθέσεων. Για τη δε αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων που η κυβέρνηση «έχει αποτύχει», το πρωτεύον ζήτημα δεν είναι η επιτυχημένη ή μη αξιοποίηση, αλλά το πού η ΕΕ κατευθύνει τα διάφορα κοινοτικά κονδύλια και προς όφελος ποιου. Τέλος να πούμε πως στην απαρίθμηση των αιτιών που κάνει η ΝΔ υπάρχουν και σκόπιμες ασάφειες ή γενικολογίες όπως π.χ. στην περίπτωση των φορολογικών μέτρων. Το γιατί είναι νομίζουμε ευνόητο.

Η πρόταση

Πρέπει να πούμε βεβαίως πως όταν η ΝΔ διατυπώνει την πολιτική της πρόταση φροντίζει σε αρκετά σημεία να γίνει περισσότερο σαφής. Πέρα από τις φιλολαϊκές κορώνες της, επιθυμεί να γίνει περισσότερο αρεστή στο κεφάλαιο απ’ ό,τι το ΠΑΣΟΚ. Ετσι, δηλώνοντας πρώτα απ’ όλα την πίστη της στον «επιχειρηματικό κόσμο», προτείνει μια «διαφορετική πολιτική για τις κρατικές δαπάνες», ένα «νέο αναπτυξιακό νόμο που να υπηρετεί τη στρατηγική επιδίωξη», την «επανίδρυση του κράτους», την «απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και άλλων αγορών», τη «θέσπιση μέτρων προσέλκυσης ξένων επενδύσεων», την «τόνωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας» κ.λ.π..

Τελειώνοντας αυτή τη σύντομη κριτική παρουσίαση των θέσεων της ΝΔ σχετικά με την οικονομία, για να μη «χαθούμε» σε μια απαρίθμηση θέσεων πρέπει να επισημάνουμε τα εξής κομβικά σημεία:

α) Η ΝΔ παρουσιάζει την οικονομία ως ένα τεχνοκρατικό πρόβλημα που είναι μετρήσιμο μόνο με δείκτες και στατιστικές και διορθώνεται με μια «ορθολογική πολιτική». «Ξεχνάει» να μας πει για την κοινωνική διάσταση της οικονομίας, την ταξική της φύση. «Οταν αναφερόμαστε στην οικονομία δεν εννοούμε αποκλειστικά την παραγωγική βάση από τη σκοπιά μόνο των μέσων παραγωγής, τα τεχνικά χαρακτηριστικά της, τον όγκο των παραγόμενων προϊόντων, αλλά και τη βασική παραγωγική δύναμη δηλαδή τον άμεσο παραγωγό, τον εργαζόμενο άνθρωπο και τις σχέσεις, με τις οποίες έρχεται σε επαφή με τα μέσα παραγωγής».

β) Η ΝΔ δεν κάνει καμία αναφορά στις οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στον παγκόσμιο καπιταλισμό: Τα φαινόμενα αύξησης της ανεργίας, των πτωχεύσεων ακόμα και οικονομικών κολοσσών, τη μαζική εξαθλίωση σε πολλές χώρες του κόσμου, την επίθεση στα εργατικά δικαιώματα, την πτώση των ρυθμών αύξησης του ΑΕΠ, το συντονισμό των κρισιακών φαινομένων και στα τρία ιμπεριαλιστικά κέντρα, το άλυτο πρόβλημα της τάσης πτώσης του μέσου ποσοστού κέρδους κ.ά. Προσπαθεί εν ολίγοις να απομακρύνει τη σκέψη από τις λέξεις καπιταλιστική κρίση και καπιταλισμός και να παρουσιάσει το ελληνικό φαινόμενο αποκομμένο από το διεθνή περίγυρο.

γ) Επί της ουσίας οι οικονομικές αναλύσεις της ΝΔ δε διαφέρουν από αυτές του ΠΑΣΟΚ. Πολύ περισσότερο δε θα διαφέρουν οι πολιτικές τους στην πράξη εάν η ΝΔ βρεθεί στην κυβερνητική εξουσία. Οι όποιες διαφορές τους είναι ελάσσονος σημασίας και αφορούν σε κάποιες διατυπώσεις, διαπιστώσεις, προτάσεις, στους ρυθμούς εφαρμογής της αντιλαϊκής πολιτικής κλπ.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Οταν το ’96 ξέσπασαν οι μεγάλες αγροτικές κινητοποιήσεις, η ΝΔ όχι μόνο δεν αδιαφόρησε, αλλά έδειξε ότι είχε και τη διάθεση να αποκτήσει τον έλεγχο των κινητοποιήσεων. Αυτό τόσο γιατί επιθυμούσε να καρπωθεί τη δυσαρέσκεια που ήταν και είναι εντονότατη, όσο και γιατί είχε επωμισθεί το ρόλο του κυματοθραύστη.

Ο ρόλος αυτός φάνηκε ανάγλυφα από δυο βασικά γεγονότα: από την απροθυμία της να υιοθετήσει αντικοινοτικά αιτήματα και από την αντίρρησή της να στηρίξει τις μορφές πάλης που επέλεξαν οι αγρότες. Αλλωστε ισχυριζότανε πως το πρόβλημα δεν ξεκινάει από τις κατευθύνσεις της ΕΕ, αλλά πως όλα ξεκινάνε από την ανικανότητα της κυβέρνησης να έχει ένα διεκδικητικό πλαίσιο απέναντι στις Βρυξέλλες.

Αυτό που πρέπει να τονίσουμε ως κύριο είναι η πλήρης αποδοχή της ΚΑΠ και της ΓΚΑΤΤ, δηλαδή εκείνων των πολιτικών που ευθύνονται για τη δεινή θέση στην οποία έχουν περιέλθει οι φτωχοί και μεσαίοι αγρότες.
Ιδιαίτερα διαφωτιστικό είναι και το κείμενο που δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα από πλευράς ΝΔ με τίτλο: «Κυβερνητικό πρόγραμμα για την αγροτική ανάπτυξη». Σε αυτό, διακρίνονται οι εξής κατευθύνσεις:

Η πολιτική και οικονομική πρόταση για την πιο γρήγορη και αποτελεσματική «καπιταλιστικοποίηση» της αγροτικής παραγωγής με το ταυτόχρονο ξεκλήρισμα της μικρομεσαίας αγροτιάς: «Να φτιάξουμε μια δυναμική γεωργία, οργανωμένη σε επιχειρηματική βάση, ελκυστική σε επενδυτικές πρωτοβουλίες, ανταγωνιστική στην εσωτερική και εξωτερική αγορά».

Η στήριξη και συμφωνία με τα «δεδομένα» και «προβλεπόμενα» που απορρέουν από την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) και τις διεθνείς συμφωνίες στα πλαίσια του ΠΟΕ, τα οποία μάλιστα θεωρούνται αδιαπραγμάτευτα. Χαρακτηριστικά γράφεται στο πρόγραμμα: ... «δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο σχεδιασμός, ο προγραμματισμός και η στρατηγική ανάπτυξης του αγροτικού τομέα πρέπει να γίνεται με δεδομένα τα πλαίσια της ΚΑΠ» και παρακάτω «τα περιθώρια ενίσχυσης του αγροτικού εισοδήματος με τη διεκδίκηση υψηλότερων τομών για τα προϊόντα που υπάγονται στην ΚΑΠ και υψηλότερων επιδοτήσεων από την ΕΕ ή, από εθνικούς πόρους, είναι πενιχρά».

Η «παράλειψη» να σχολιασθούν έστω, η πολιτική των περιορισμών, των ποσοστώσεων, των προστίμων συνυπευθυνότητας, των προτροπών να αλλαχθούν οι καλλιέργειες σύμφωνα με τις επιταγές της ΕΕ είναι κάτι παραπάνω από φανερή. Η «παράλειψη» αυτή οφείλεται στην επί της ουσίας συμφωνία της ΝΔ με την πολιτική της κυβέρνησης και της ΕΕ. Αλλωστε όπως με αποκαλυπτικό τρόπο είπε ο υπουργός Γεωργίας «τίποτα το νέο, το καινοτόμο δεν προτείνει η ΝΔ στην αγροτιά μας και στους κατοίκους της υπαίθρου. Το πρόγραμμα επαναλαμβάνει κυρίως τις δράσεις και τα μέτρα του Γ΄ ΚΠΣ, που υλοποιεί η κυβέρνησή μας».

Για άλλη μια φορά η κριτική που άσκησε στην κυβέρνηση ήταν ανώδυνη και σε επουσιώδη ζητήματα. Οι προτάσεις της δε θίγουν στο ελάχιστο τον πυρήνα του προβλήματος. Υπογραμμίζουμε ιδιαίτερα εκείνη την πρόταση-κριτική σύμφωνα με την οποία οι αγρότες πρέπει να ενημερώνονται έγκαιρα προκειμένου να είναι πιο αποτελεσματική η συμμόρφωσή τους, με άλλα λόγια η υποταγή τους. Δε θα πρέπει επίσης να μας διαφεύγει πως ακόμα κι όταν έχει προτάσεις «ανακούφισης» των αγροτών, όπως αυτή της μείωσης κόστους παραγωγής, είτε ελάχιστα ωφελούν τους αγρότες, είτε την άλλη μέρα θα ξεχαστούν παντελώς όπως ακριβώς έγινε το 1989. Συγκεκριμένα ενώ υποσχόταν τη μείωση του κόστους παραγωγής, αφότου έγινε κυβέρνηση, κατάργησε τις εθνικές επιδοτήσεις στα λιπάσματα και τις ζωοτροφές και αύξησε κατακόρυφα τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα γεωργικά τρόφιμα…

ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΝΔ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ, ΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Η ΝΔ δηλώνει με κάθε τρόπο την οργανική της σχέση με την ολιγαρχία και τον ιμπεριαλισμό. Πρώτα απ’ όλα ξεκαθαρίζει πως όσον αφορά στις ΗΠΑ «μας συνδέουν πολυεπίπεδες και παραδοσιακές σχέσεις» και «μας συνδέουν ακόμα κοινοί αγώνες, πολύχρονες οικονομικές συναλλαγές και μια παραδοσιακή συνεργασία στο στρατιωτικό και αμυντικό τομέα. Και μας συνδέει, τέλος, η κοινή προοπτική». Είναι βεβαίως χαρακτηριστικό το γεγονός πως η ΝΔ αποδέχτηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου την αμερικανική επιχειρηματολογία σχετικά με τους πολέμους που διεξήχθησαν και το χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου. Ετσι σύμφωνα με τον πρόεδρό της «μοιραζόμαστε (σ.σ. οι Ελληνες) ακόμα την αταλάντευτη θέλησή μας να σταματήσουμε την τρομοκρατία. Να προφυλάξουμε τη δημοκρατία, τις ατομικές ελευθερίες, τη δικαιοσύνη. Να διαφυλάξουμε τις κοινωνίες μας από το στυγνό φανατισμό ορισμένων. Απέναντι στον τρόμο, πρέπει να βρούμε το κουράγιο να αντιτάξουμε τον καλύτερό μας εαυτό».

Κατά τη διεξαγωγή της ιμπεριαλιστικής επέμβασης στο Αφγανιστάν κινούμενη στο ίδιο μήκος κύματος διακήρυσσε πως «τις τελευταίες εβδομάδες η τρομοκρατία υφίσταται ισχυρότατο πλήγμα… ο πόλεμος, όμως, κατά της τρομοκρατίας δεν έχει λήξει ακόμα. Και ασφαλώς, δεν μπορεί να λήξει, όσο υπάρχουν και απειλούν τις ελεύθερες κοινωνίες διεθνείς τρομοκρατικές οργανώσεις». Στη συνέχεια γίνεται περισσότερο αποκαλυπτική αφού μας πληροφορεί πως «πιστεύουμε ότι ο Συνασπισμός που συγκροτήθηκε, αποτελεί σημαντική κατάκτηση για την παγκόσμια κοινότητα. Και ο Συνασπισμός αυτός πρέπει να κρατηθεί, να ενισχυθεί και να διευρυνθεί. Πιστεύουμε ότι η ΕΕ μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει ενεργότερο ρόλο στο παγκόσμιο γίγνεσθαι». Η ίδια λογική χρησιμοποιείται και για τη νομιμοποίηση του ιμπεριαλιστικού πολέμου στο Ιράκ.

Η ΝΔ υιοθέτησε την αμερικανική επιχειρηματολογία για τον αφοπλισμό του καθεστώτος Σαντάμ, χωρίς βεβαίως να επισημάνει αυτό που σκεφτόταν όλος ο κόσμος, ανεξάρτητα μάλιστα από την πολιτική του ένταξη. Πώς δηλαδή είναι δυνατόν να μιλάνε οι ΗΠΑ για επικίνδυνα όπλα από τη στιγμή που είναι η μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη ή γιατί οι ΗΠΑ προμήθευαν το Σαντάμ Χουσείν με όπλα στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ ή γιατί τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας λαός δεν πρέπει να τα λύνει μόνος του, αλλά να του τα «λύνει» ο ιμπεριαλισμός και μάλιστα δια της σφαγής… Και βεβαίως δεν υπήρξε καμία αναφορά, τουλάχιστον επίσημα, για ενδοαστικές αντιθέσεις, για εξαγωγή της κρίσης μέσω του πολέμου, για τα συμφέροντα που διακυβεύονται σχετικά με το πετρέλαιο, τις ζώνες επιρροής κ.τ.λ. Μεγάλης σημασίας είναι και το γεγονός πως η ΝΔ δεν έχει γενικώς αντίρρηση με τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, αφού «αν υπήρχε απόφαση από το συμβούλιο ασφαλείας του ΟΗΕ τότε μάλλον δε θα υπήρχε ιδιαίτερο πρόβλημα».

Η οργανική σύνδεση της ΝΔ με τον ιμπεριαλισμό δηλώνεται όμως και με ένα ακόμα αποφασιστικό τρόπο. Με τη διάθεση συμμετοχής στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και στις διαδικασίες «ανοικοδόμησης».

Η υποκρισία της ΝΔ

Επειδή όμως η ΝΔ «μετράει» τις λαϊκές αντιδράσεις και διαθέσεις, πολύ περισσότερο τώρα που εποφθαλμιά την κυβερνητική εξουσία, φροντίζει όποτε το κρίνει απαραίτητο να «χαϊδεύει» το λαό. Με αφορμή λοιπόν τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας ασκεί υποτίθεται δριμύτατη κριτική στην ΕΕ και στην κυβέρνηση: «Οι κυβερνήσεις, που χαράσσουν την πορεία της Ενωσης, κατά τα τελευταία χρόνια απεμπλούτισαν το όραμα που κληρονόμησαν από τους εμπνευστές της ενοποίησης. Εδειξαν αναλγησία απέναντι στην ποιότητα ζωής και το περιβάλλον. Εφτασαν στο σημείο να βομβαρδίσουν ένα κομμάτι της ίδιας της Ευρώπης και να μολύνουν ένα πολύ μεγαλύτερο… Αφού δε συμμετείχε η Ελλάδα, ποιος διέθεσε τα AWAKS και τα συστήματα ραντάρ; Αφού ήταν αντίθετη κυβέρνηση, ποιανού Ελληνα πολιτικού φέρουν την υπογραφή οι αποφάσεις βομβαρδισμού της Γιουγκοσλαβίας; …Η ΕΕ, όχι μόνο δε στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, αλλά απογοήτευσε με τη στάση της».

Την ίδια τακτική ακολούθησε η ΝΔ και στις πρόσφατες κινητοποιήσεις ενάντια στην ιμπεριαλιστική επέμβαση στο Ιράκ. Αφού ο Κ. Καραμανλής δήλωνε πως «είμαι και είμαστε κατά του πολέμου. Φαντάζομαι όλοι είμαστε κατά του πολέμου. Και, όσο περνάει από το χέρι μας, να βοηθήσουμε ώστε να μη γίνει πόλεμος», διαπίστωνε στη συνέχεια πως «όλοι οι Ελληνες αισθανόμαστε βαθιά θλίψη για τις ανθρώπινες ζωές, που χάνονται στο Ιράκ. Θέλαμε τον ειρηνικό αφοπλισμό του δικτατορικού καθεστώτος της Βαγδάτης. Την αναίμακτη μετάβαση σε ένα δημοκρατικό Ιράκ. Την ειρηνική επίλυση της κρίσης. Η Ελλάδα (με πρωτοπόρο τη νέα γενιά, που βγήκε αυθόρμητα στους δρόμους) είπε το δικό της «όχι στον πόλεμο». Λυπούμαστε γιατί, τελικά, υποχώρησε η διπλωματία και άνοιξε η πόρτα στη φρίκη του πολέμου. Είναι λυπηρό -αλλά θέλω να τονίσω ότι είναι και απογοητευτικό το γεγονός- ότι ούτε η ΕΕ μπόρεσε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, ούτε ο ΟΗΕ κατάφερε να ηγηθεί αποτελεσματικής ειρηνικής προσπάθειας».

Φυσικά δεν ήταν ποτέ δυνατό η ΝΔ να έφτανε σε διαπιστώσεις του τύπου «ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα», ούτε πολύ περισσότερο πως είναι γέννημα του ιμπεριαλισμού. Διαπιστώνουν πως οι κινητοποιήσεις της νεολαίας ήταν αυθόρμητες αποκρύπτοντας το συνειδητό στοιχείο που ήταν εντονότατο. Οποτε δινόταν η ευκαιρία στα στελέχη της ΝΔ διευκρίνιζαν πως συμφωνούν με τις αντιπολεμικές διαδηλώσεις όχι όμως με τις αντιαμερικανικές.

Δεν αποκλείεται βεβαίως οι αντιπολεμικές κορώνες της ΝΔ, ειδικά στους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας, να υπέκρυπταν και κάτι ακόμα. Την πρόθεση της ΝΔ να υπερασπίσει τα ιδιαίτερα συμφέροντα της ελληνικής ολιγαρχίας στη συγκεκριμένη περιοχή, αφού είχαν γίνει μια σειρά από επενδύσεις.

Η εθνική ομοψυχία

Απαραίτητο ιδεολογικό στοιχείο στις αναλύσεις της ΝΔ σχετικά με τους πολέμους και την εξωτερική πολιτική, είναι τα περί εθνικής ομοψυχίας: «Σπάνιες υπήρξαν οι περιπτώσεις υπερκομματικής αντιμετώπισης των εθνικών μας θεμάτων και εθνικής ομοψυχίας. Και ακριβώς σε αυτές τις περιπτώσεις σημειώθηκαν οι μεγάλες εθνικές επιτυχίες. Η χάραξη μιας μακροπρόθεσμης και ενιαίας εθνικής στρατηγικής είναι σήμερα και πιο εύκολη και πιο επιβεβλημένη… Η αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτής της απειλής (σ.σ. εννοεί της Τουρκίας), απαιτεί, εκτός των άλλων, και τη σύμπραξη όλων των δυνάμεων του ελληνισμού, μέσα σε πνεύμα ομοψυχίας και εθνικής συνεννόησης».

Επίσης με αφορμή τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία έφερνε σε αντιπαράθεση το συναίσθημα με την εθνική ομοψυχία: «Σε ώρες συναισθηματικής φόρτισης -η φόρτιση είναι δεδομένη στο λαό μας- πρέπει να είμαστε όλοι ιδιαίτερα ψύχραιμοι, νηφάλιοι και προσεκτικοί. Και θέλω επίσης να τονίσω, γιατί το θεωρώ πολύ σημαντικό αυτήν την ώρα, ότι ειδικά τώρα οι πολιτικές και κομματικές αντιδικίες δεν έχουν θέση. Εκείνο που προέχει είναι η ενίσχυση και η επίδειξη εθνικής ομοψυχίας και συνεννόησης».

Αυτό που πρέπει να διευκρινίσουμε σχετικά με τις επικλήσεις της ΝΔ για εθνική ομοψυχία είναι τα εξής: εθνική ομοψυχία σημαίνει στην πραγματικότητα αποδοχή της πολιτικής της ελληνικής ολιγαρχίας από το λαό στις εκάστοτε αποφάσεις που αφορούν στην εξωτερική πολιτική, σημαίνει ακόμα συγκάλυψη της ταξικής φύσης αυτής της πολιτικής, σημαίνει υποταγή στις επιταγές του διεθνούς ιμπεριαλισμού καθώς και προσπάθεια «αποπολιτικοποίησης» των θεμάτων αυτών.

Οι προτάσεις

Ολα τα παραπάνω που περιγράψαμε ως γενικές διαπιστώσεις γίνονται διακριτά και από την προτασεολογία της ΝΔ. Ετσι προτείνει:

Τη συμμετοχή της Ελλάδας στις «ειρηνευτικές» αποστολές (βλέπε στη μοιρασιά της λείας).
Τη μείωση της θητείας και την εισαγωγή του θεσμού της εθελοντικής θητείας. Επίσης τη μετατόπιση της στράτευσης στο 18ο έτος της ηλικίας. Η πρόταση αυτή δεν είναι τυχαία και μάλιστα στοχεύει σε δύο «ταμπλό». Το ένα είναι η διεύρυνση του επαγγελματικού στρατού (βλέπε μισθοφορικού) και συνδυάζεται με το στρατό ταχείας επέμβασης στην ΕΕ που βεβαίως θα επεμβαίνει όπου ο ιμπεριαλισμός θεωρεί απαραίτητο. Μάλιστα η ΝΔ κάνει μια πρόταση «ευρωπαϊκών διαστάσεων» μιλώντας για τη δημιουργία μιας «αμυντικής ευρωζώνης». Το άλλο είναι αυτό του εθελοντισμού.
Τη συγκρότηση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής, ενός «υπερκομματικού» οργάνου που θα προωθεί μια «πραγματικά εθνική πολιτική». Πρόκειται για μια πρόταση που θα διευκολύνει τη δημιουργία κλίματος «εθνικής ομοψυχίας». Πρέπει μάλιστα να σημειώσουμε πως ανάλογη πρόταση είχε διατυπώσει και ο ΣΥΝ, ενώ πρόσφατα ψηφίσθηκε και το σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή το οποίο προώθησε η κυβέρνηση.
Τη μεγαλύτερη και συστηματικότερη ανάμειξη της ΕΕ στα Βαλκάνια ώστε να αντιμετωπισθεί το διοικητικό χάος που επικρατεί, αλλά και τη συνέχιση της ενεργούς συμμετοχής στις εξελίξεις των Δυτικών Βαλκανίων, και τη συμμετοχή της Ελλάδας στο σκληρό πυρήνα της ΕΕ, κάτι που σημαίνει τη δημιουργία όλων εκείνων των προϋποθέσεων για την εκμετάλλευση νέων πλουτοπαραγωγικών πηγών, νέου φθηνού κι ευέλικτου εργατικού δυναμικού σε χώρες προτεκτοράτα και με την ενεργή ανάμιξη της ελληνικής ολιγαρχίας.
Τη δημιουργία ισότιμων σχέσεων ανάμεσα στις ΕΠΑ και στην ΕΕ. Αυτή η πρόταση είναι ασφαλώς ουτοπική γιατί παραβλέπει τις ενδοιμπεριαλιστικές αντιθέσεις και την αντικειμενική διαδικασία όξυνσής τους.
Τέλος η ΝΔ προτείνει τη δημιουργία της αμυντικής ευρωζώνης, σπεύδοντας να χαιρετήσει την πρωτοβουλία της Γαλλίας, της Γερμανίας, του Βελγίου και του Λουξεμβούργου. Να θυμηθούμε πως αυτές οι τέσσερις χώρες πραγματοποίησαν μέσα στον Απρίλη ξεχωριστή σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες και διακήρυξαν για πρώτη φορά μετά το Β΄ παγκόσμιο πόλεμο την πρόθεσή τους να δημιουργήσουν «πυρήνα αυτόνομης στρατιωτικής ικανότητας», με «πολυεθνικό Γενικό Επιτελείο γενικών επιχειρήσεων», καλώντας και τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη να συμμετάσχουν στο εγχείρημα.

Θα κλείσουμε με δυο παρατηρήσεις:

α) Η ΝΔ παρόλο που συχνά εκφράζει την ανησυχία της για τις διεθνείς εξελίξεις και «χύνει» κροκοδείλια δάκρυα για τις ανθρώπινες ζωές, συνεπής στην ιδεολογία της και τα ταξικά συμφέροντα που εκφράζει και υπερασπίζεται, δηλώνει τελικά- ακυρώνοντας ακόμα και αυτές τις υποκριτικές επικλήσεις για ειρήνη -ότι «έχει ήδη ανοίξει ένας δρόμος που οδηγεί σε μια νέα κατάσταση πραγμάτων. Σε μια νέα πραγματικότητα, όπου η ειρήνη, η ανάπτυξη, η πρόοδος και η δημοκρατία θα δεσπόζουν εκεί όπου άλλοτε κυριαρχούσε η κλαγγή των όπλων (!!!)».

β) Παρ’ όλες τις «αντιπασοκικές» κορώνες που χρησιμοποιεί η ΝΔ εντός κι εκτός κοινοβουλίου, η ίδια αναγκάζεται να ομολογήσει πως «η γενική στάση της κυβέρνησης είναι μια στάση προσεκτική και συνετή» και ότι «στο μεγάλο θέμα της τρομοκρατίας, η κυβέρνηση υιοθέτησε βασικούς άξονες της ΝΔ. Εκτιμήσαμε ως θετικό το γεγονός και είπαμε ότι είμαστε αποφασισμένοι να στηρίξουμε κάθε δημοκρατικά διαμορφωμένη πρωτοβουλία της κυβέρνησης για την τρομοκρατία και τη διεθνή κρίση». Νομίζουμε πως κάθε άλλο σχόλιο είναι περιττό…

ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΝΔ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ

Η ΝΔ εξέδωσε πρόσφατα το ντοκουμέντο «Το κυβερνητικό μας πρόγραμμα για την παιδεία». Η ιδιαίτερη αυτή έκδοση και το πολυσέλιδο του κειμένου (82 σελίδες) δηλώνει και τη βαρύτητα που δίνει η ΝΔ στο ζήτημα της παιδείας. Ας δούμε λοιπόν με ποιο τρόπο πραγματεύεται η ΝΔ τα της εκπαίδευσης.

Βασικές θέσεις της ΝΔ

Η ΝΔ χρησιμοποιεί γενικόλογες και ανούσιες διακηρύξεις, ωστόσο δεν είναι αυτό το στοιχείο που την χαρακτηρίζει. Στις βασικές της θέσεις μπορεί κανείς να διακρίνει:

-Την υπεράσπιση της θέσης ότι η εκπαίδευση πρέπει να συνδεθεί με την αγορά εργασίας και την παραγωγική διαδικασία. Οταν βεβαίως διατυπώνει αυτή τη θέση εννοεί στην πραγματικότητα την υποταγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας στις ανάγκες του μεγάλου κεφαλαίου και στη λογική των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων.
-Τη θέση σύμφωνα με την οποία η παιδεία οφείλει να κατοχυρώνει τα κύρια στοιχεία που συνθέτουν την εθνική μας ταυτότητα, ανάμεσα στα οποία βρίσκεται και η ελληνορθόδοξη παράδοση.
-Την πίστη της ΝΔ απέναντι στην ιδιωτική εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες και με διάφορες μορφές.
- Τις φιλολαϊκές κορώνες της ΝΔ με τις οποίες ολοφύρεται για τους οικονομικά ασθενέστερους μαθητές, κάνοντας μάλιστα ιδιαίτερη αναφορά στους τσιγγάνους και τους αλλοδαπούς και με τις οποίες (κορώνες), καταφέρεται ενάντια στην παραπαιδεία. Ολως τυχαίως, βέβαια, παραλείπει να ενημερώσει το λαό, πως η παραπαιδεία είναι κατ’ αρχήν δικό της δημιούργημα.

Οι αιτίες της κατάστασης της παιδείας

Η ΝΔ αποδίδει τη σημερινή κατάσταση της παιδείας στους εξής παράγοντες:
-Στον ερασιτεχνισμό και τον ευκαιριακό παράγοντα της εκπαιδευτικής πολιτικής.
-Στην απώλεια του αυτόνομου θεσμικού και μορφωτικού ρόλου του Λυκείου και τη μετατροπή του σε εξεταστικό ναρκοπέδιο.
-Στην απουσία άμιλλας και κινήτρων για μεγαλύτερη προσπάθεια των εκπαιδευτικών και τη μη καλλιέργεια της κριτικής γνώσης και της συνθετικής ικανότητας για τους μαθητές.
-Στα αδιαφανή κριτήρια και τις κομματικές επιλογές των στελεχών της εκπαίδευσης.
-Στην απουσία της αξιολόγησης.
-Στην ελλιπή χρηματοδότηση.
-Στη δυσκολία σύνδεσης αγοράς-εκπαίδευσης αφού «σύμφωνα με έρευνα του ΣΕΒ σε μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις, υπάρχουν τεράστια εκπαιδευτικά κενά σε πάρα πολλές ειδικότητες, που αφορούν τη νέα εκπαιδευτική διαδικασία. Οι περισσότερες δήλωσαν ότι δυσκολεύονται να βρουν στελέχη όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, που να μπορούν να καλύπτουν τις εργασιακές ανάγκες για “ειδικότητες αιχμής”».

Πρέπει να διευκρινίσουμε, πως πολλά από αυτά που περιγράφει η ΝΔ, ως αιτίες της κατάστασης που επικρατεί στην παιδεία, είναι υπαρκτά. Για παράδειγμα, ποιος μπορεί να αμφισβητήσει ότι υπάρχει ελλιπής χρηματοδότηση ή ότι το Λύκειο έχει μετατραπεί σε εξεταστικό κέντρο ή ακόμα ότι οι κρίσεις στελεχών γίνεται με κομματικά ή και ιδεολογικά κριτήρια; Αυτό όμως που δεν έχει καμία βάση είναι πως οι υπαρκτές αυτές καταστάσεις είναι και τα αίτια που ερμηνεύουν τα όσα βιώνουμε στο χώρο της παιδείας.

Σε αυτό ακριβώς το σημείο πρέπει να επισημάνουμε μια λαθροχειρία της ΝΔ. Η ΝΔ κάνει μια επιλεκτική καταγραφή των προβλημάτων. Δεν υπάρχει αναφορά στους ταξικούς φραγμούς στην παιδεία, την ώρα μάλιστα που ακόμα και αστικά έντυπα παραδέχονται την ύπαρξη τους. Δεν καυτηριάζει το γεγονός ότι χιλιάδες μαθητές εγκαταλείπουν το σχολείο κάθε χρόνο. Δεν αναφέρεται στη διεθνή και ελληνική εμπειρία που είναι άκρως διαφωτιστικές για το τι σημαίνει σύνδεση εκπαίδευσης-αγοράς. Δε μας αποκαλύπτει και δεν καταγγέλλει τα όσα έχουν συμβεί και όσα πρόκειται να συμβούν στους εκπαιδευτικούς από την εφαρμοζόμενη αξιολόγηση, που ψευδώς ισχυρίζεται ότι δεν εφαρμόζεται από τη σημερινή κυβέρνηση. Και προφανώς δεν τίθεται ζήτημα ελλιπούς ενημέρωσής της. Η ΝΔ συνειδητά αποκρύπτει τα όσα περιγράψαμε, ακριβώς γιατί τα υποστηρίζει. Δε θέλει από τη μια να δείξει την ταύτιση της με την κυβερνητική πολιτική και από την άλλη δε θέλει να δημιουργεί αντιπάθειες μέσα στο λαό, αφού πρόκειται για καταστάσεις που έχουν γεννήσει δυσαρέσκειες και αντιδράσεις. Ταυτόχρονα όμως, και γι’αυτό τα αναφέρουμε όλα αυτά, καταφέρνει και συγκαλύπτει τις πραγματικές αιτίες των προβλημάτων. Και αν θέλαμε να περιγράψουμε με ένα τίτλο τα πραγματικά αίτια θα λέγαμε πως είναι η υποταγή της εκπαίδευσης στις ανάγκες του κεφαλαίου.

Οι προτάσεις

Ενα πολύ μεγάλο μέρος του κυβερνητικού προγράμματος της ΝΔ, αποτελούν οι προτάσεις της, οι οποίες βεβαίως είναι ενταγμένες στη λογική της νεοφιλελεύθερης διαχείρισης. Ας δούμε κάποιες από αυτές:

Οσον αφορά στα ολοήμερα δημοτικά, αφού ασκεί κριτική στη σημερινή κατάσταση παραλείποντας σοβαρές πλευρές του ζητήματος (την ψυχοσωματική εξόντωση των παιδιών και την αλλαγή των εργασιακών σχέσεων των δασκάλων από το «παράθυρο»), διατυπώνει γενικόλογες προτάσεις που ακόμα και στο επίπεδο της διαχείρισης δείχνουν αδύναμες να δώσουν έστω και στοιχειώδεις λύσεις.

Για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση προτείνει τα εξής:

- Αλλαγές στη δομή του Λυκείου, που στην πραγματικότητα δε δημιουργούν τίποτα ριζικά διαφορετικό από αυτό που βλέπουμε στη σημερινή κατάσταση. Για παράδειγμα, προτείνει την αντικατάσταση των τριών κατευθύνσεων (θετική, θεωρητική και τεχνολογική) από πεδία γνωστικών κατευθύνσεων (θεωρητικών σπουδών, φυσικών και τεχνολογικών σπουδών και οικονομικών και κοινωνικών σπουδών).
-Την κατάργηση των πανελλήνιων εξετάσεων στη Β΄ Λυκείου. Η συγκεκριμένη πρόταση της ΝΔ ασφαλώς «έπεσε στο τραπέζι» για να καρπωθεί τη μεγάλη αγανάκτηση μαθητών, γονιών κι εκπαιδευτικών για την οικονομική αφαίμαξη και την απίστευτη εντατικοποίηση.
-Το πολλαπλό βιβλίο, δήθεν στο όνομα της ελευθερίας επιλογής, που θα αποτελέσει ένα νέο άνοιγμα στην ιδιωτικοποίηση της παιδείας με τη διείσδυση ιδιωτικών εκδοτικών οίκων.
-Την ολοκληρωτική εισαγωγή των νέων τεχνολογιών, περίπου ως «φάρμακο δια πάσα νόσο». Πρόκειται για απόρροια των γνωστών τεχνοειδυλλιακών απόψεων της αστικής σκέψης που από το 1950 επαγγέλλεται τη λύση των προβλημάτων της ανθρωπότητας μέσω των νέων τεχνολογιών.
-Τη συνέχιση της ενισχυτικής διδασκαλίας αποδεχόμενη ουσιαστικά τη σημερινή αδυναμία της εκπαίδευσης ως εγγενές χαρακτηριστικό της. Αντί λοιπόν να μιλήσει για ουσιαστική αλλαγή της αναλογίας διδάσκοντα-διδασκομένου, για άλλο προσανατολισμό ριζικά διαφορετικό της εκπαίδευσης από αυτόν που υπάρχει σήμερα, αποδέχεται την «εσωτερική φροντιστηριοποίηση» του σχολείου ως ένα απολύτως φυσιολογικό φαινόμενο.
-Την αξιολόγηση των πάντων. Οσο και να ωραιοποιεί τις λέξεις δεν μπορεί να αποκρύψει το γεγονός πως η αξιολόγηση θα είναι μηχανισμός ιδεολογικής διύλισης, εντατικοποίησης και παραπέρα υποταγής της εκπαίδευσης στις ανάγκες των μονοπωλίων.
-Τις γραπτές ανακεφαλαιωτικές εξετάσεις από την Ε΄ Δημοτικού μέχρι και τη Γ΄ τάξη του Γυμνασίου. Με αυτήν την πρόταση ενισχύει την εντατικοποίηση του μαθητή και τη φροντιστηριοποίηση του σχολείου και μάλιστα σε μια ευαίσθητη ηλικία.
-Την κατάρτιση, τη μετατροπή των ΤΕΕ σε επαγγελματικά Λύκεια και τη δια βίου εκπαίδευση. Σε αυτό το σημείο η ΝΔ ούτε πρωτοτυπεί, αφού ακριβώς αυτά εφαρμόζει, ούτε βεβαίως και κρύβει την απόλυτη υποταγή της στις κατευθύνσεις της ΕΕ. Εναρμονίζεται πλήρως με το μοντέλο του καταρτήσιμου, απασχολήσιμου και εργασιακά περιπλανώμενου εργαζόμενου.

Για την τριτοβάθμια εκπαίδευση η ΝΔ προτείνει:

- Την επαρκή στήριξη των ΤΕΙ, μαζί με άλλες προτάσεις τεχνικής φύσης. Ετσι αποδέχεται τον τεχνητό διαχωρισμό ΑΕΙ-ΤΕΙ που στην πραγματικότητα εξυπηρετεί την εξεύρεση φθηνού κι ευέλικτου εργατικού δυναμικού.
-Το διαχωρισμό του προγράμματος σπουδών σε δύο περιόδους, υιοθετώντας έτσι το «σπάσιμο» των σπουδών σε δύο κύκλους. Φροντίζει μάλιστα να διατυπώσει την εν λόγω πρόταση με έναν έξυπνο τρόπο ώστε να συγκαλύπτει τον πραγματικό της χαρακτήρα: «Το πρόγραμμα σπουδών χωρίζεται σε δύο περιόδους: η πρώτη περίοδος διαρκεί τέσσερα εξάμηνα και περιλαμβάνει τις βασικές γνώσεις της αντίστοιχης επιστήμης. Προϋπόθεση για την παρακολούθηση μαθημάτων της δευτέρας περιόδου αποτελεί η επιτυχής εξέταση στα μαθήματα της πρώτης». Μάλιστα ψευδώς ισχυρίζεται πως η απόφαση της Μπολόνια για τριετείς βασικές σπουδές ατόνησε στη σύνοδο της Πράγας. Αυτό γιατί ενώ πράγματι απαλείφθηκε ο χρονικός προσδιορισμός για πρώτο κύκλο σπουδών σε τρία έτη, επιβεβαιώθηκε ότι ο πρώτος κύκλος θα οδηγεί σε bachelor.

- Την οικονομική αυτοτέλεια των πανεπιστημίων. Είναι πρόταση για την οποία δε δίνονται περαιτέρω διευκρινίσεις γιατί θα δημιουργούσε προβληματισμό και δυσαρέσκεια σε πλατύ κόσμο. Η διεθνής εμπειρία δείχνει πως μια τέτοια πρόταση σημαίνει την εξεύρεση πόρων από τα πανεπιστήμια μέσω των μονοπωλίων, τα οποία και θα βάζουν τους δικούς τους όρους λειτουργίας, στα πανεπιστήμια προκειμένου να τα χρηματοδοτήσουν.
-Συνδεδεμένη με την προηγούμενη πρόταση είναι και αυτή περί σύνδεσης πανεπιστημίων και αγοράς.
-Την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Φοβούμενη μάλιστα και γι’ αυτό το ζήτημα αντιδράσεις δεν τα ονομάζει ιδιωτικά αλλά μη κρατικά. Ισχυρίζεται δε, ότι η ύπαρξη τους θα ωθήσει σε ένα υγιή ανταγωνισμό με το δημόσιο πανεπιστήμιο!!!
-Τη μη παροχή δωρεάν βιβλίων στους εύπορους φοιτητές. Φυσικά δεν πρόκειται για αντικαπιταλιστική διάθεση της ΝΔ, αλλά για το άνοιγμα της πόρτας για την κατάργηση, εντελώς, της παροχής δωρεάν συγγραμμάτων.
-Την αξιολόγηση, που τη θεωρεί βασικότατη παράμετρο της πολιτικής της πρότασης (ήδη έχουμε αναφερθεί σε αυτό το θέμα)
-Την «ημικατάργηση» του πανεπιστημιακού ασύλου. Χρησιμοποιούμε τη λέξη «ημικατάργηση» γιατί όπως και στην περίπτωση των βιβλίων ή των κύκλων σπουδών η πρόταση της ΝΔ είναι συγκαλυμμένη. Γράφει χαρακτηριστικά: «Η ΝΔ κρίνει απαραίτητη, σε συνεννόηση με την πανεπιστημιακή κοινότητα, την οριοθέτηση και την αναδιατύπωση των βασικών κανόνων λειτουργίας του πανεπιστημιακού ασύλου, ώστε να πάρει οριστικά έναν καθαρό ακαδημαϊκό χαρακτήρα… Το άσυλο δεν καλύπτει αξιόποινες πράξεις, περιλαμβανομένης της καταστροφής της περιουσίας. Δεν καλύπτει επίσης την παρεμπόδιση της λειτουργίας των νόμιμα εκλεγμένων οργάνων διοίκησης ή των υπηρεσιών διοίκησης των ΑΕΙ».

Εν κατακλείδι η ΝΔ δε διαφοροποιείται επί της ουσίας από την πολιτική του ΠΑΣΟΚ. Τουναντίον με το συγκεκριμένο πακέτο προτάσεων ενισχύει την εμπορευματοποίηση της παιδείας και την εντάσσει μέσα στο πλαίσιο των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, της κοινωνικής συναίνεσης και του ευρωπαϊκού ιδεώδους.

ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΝΔ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΕΡΓΙΑ - ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Στο σχέδιο πλαισίου της ΝΔ υπάρχουν μερικές παραδοχές σχετικά με το φαινόμενο της ανεργίας. Οι πιο σημαντικές από αυτές είναι:

« Η εργασία ως κοινωνικό αγαθό και αξία, στοιχειοθετεί το κατ’ εξοχήν αίτημα του συνόλου των κοινωνικών ομάδων, πέρα από ταξικά σχήματα ή άλλου είδους διακριτές συμβάσεις».
Ασφαλώς και πρόκειται για ένα μυθώδες ψέμα, αφού είναι πασιφανές και αποδεδειγμένο πως η αστική τάξη επιδιώκει στην ύπαρξη του εφεδρικού στρατού, προκειμένου να «ρίχνει» την αξία της εργατικής δύναμης.

Μια κλασική θέση της αστικής σκέψης υιοθετείται από τη ΝΔ σχετικά με την αιτία της σύγχρονης ανεργίας. Εμμεσα διαπιστώνει πως φταίνε οι νέες τεχνολογίες και άμεσα η έλλειψη κατάρτισης των εργαζομένων. Αντιστρέφει με αυτό τον τρόπο την πραγματικότητα, αφού οι νέες τεχνολογίες θα μπορούσαν και να μειώσουν το ωράριο των εργαζομένων και να προσφέρουν νέες θέσεις εργασίας. Οσον αφορά στην έλλειψη κατάρτισης, οι πρόσφατες εξελίξεις στη «Σίσερ Πάλκο» δείχνουν πως μια επιχείρηση συχνά κλείνει, όχι γιατί οι εργάτες της είναι ανειδίκευτοι αλλά για να μεγιστοποιήσει τα κέρδη της αναζητώντας αλλού φθηνότερο εργατικό δυναμικό.

Μια τρίτη παραδοχή -ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα- είναι ο κίνδυνος που ελλοχεύει για κοινωνικές εκρήξεις από το πρόβλημα της ανεργίας: «Ο κίνδυνος μιας ανεπανόρθωτης ρήξης του κοινωνικού ιστού είναι πλέον ορατός. Η μεγαλύτερη απειλή όμως αφορά το ίδιο το πολιτικό σύστημα και την πολιτειακή του συγκρότηση.
Η διαφαινόμενη φτώχια και ο κοινωνικός αποκλεισμός για ορισμένα στρώματα του πληθυσμού εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους αν συνυπολογίσουμε και τον αποκλεισμό από την πολιτική διαδικασία. Ενα τέτιο ενδεχόμενο εγκυμονεί ανεξέλεγκτους κινδύνους και τραυματίζει πάνω απ’ όλα το περιεχόμενο της δημοκρατίας.

Δεν έχουμε παρά να συμφωνήσουμε με τις διαπιστώσεις της ΝΔ που αφορούν στις επερχόμενες κοινωνικές εκρήξεις, με μία όμως σημαντική διαφορά. Η ΝΔ ενδιαφέρεται ώστε αυτές οι εκρήξεις να μην υπάρξουν και αν υπάρξουν να τις κατευνάσει ή καλύτερα να τις καταστείλει. Ως κόμμα του κεφαλαίου όμως, δε φοβάται απλώς τις κοινωνικές εκρήξεις που θα έρθουν, αλλά το γεγονός ότι από αυτές μπορεί να προκύψει συνολική αμφισβήτηση του καπιταλισμού.

Σε συνάρτηση με την προηγούμενη θέση της ΝΔ βρίσκεται και αυτή που προετοιμάζει τις συνειδήσεις για όσα έρχονται: «Αναπόφευκτη εξέλιξη είναι η αντίληψη που θέλει το άτομο να αλλάζει δύο και τρεις τομείς απασχόλησης στη διάρκεια της επαγγελματικής του ζωής». Οσον αφορά στην πλήρη απασχόληση η ΝΔ διακηρύσσει ότι: «Μακροπρόθεσμος και διαχρονικός στόχος δεν μπορεί παρά να είναι η πλήρης απασχόληση για όλους τους πολίτες». Η διατύπωση είναι πολύ προσεκτική. Κατ’ αρχήν δεν ξεκαθαρίζεται τι ακριβώς σημαίνει «πλήρης απασχόληση». Κατά δεύτερο ό,τι και να σημαίνει το «πλήρης απασχόληση», μας αποσαφηνίζεται ότι δε θα διασφαλιστεί από την κυβέρνηση της ΝΔ, αλλά θα είναι μακροπρόθεσμος και διαχρονικός στόχος…

Οι προτάσεις της ΝΔ, όπως και σε όλα τα ζητήματα, είναι στη λογική της διαχείρισης και της εξυπηρέτησης των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Αφού λοιπόν ξεκαθαρίζει πως απαραίτητος δρόμος επίλυσης του προβλήματος της απασχόλησης είναι ο κοινωνικός διάλογος, στη συνέχεια προτείνει τη σύνδεση εκπαίδευσης-αγοράς, τη δια βίου κατάρτιση, τη συγκρότηση μηχανισμών ψυχολογικής ενθάρρυνσης (!!!), ώστε ο εργαζόμενος να αλλάζει χώρους επαγγελματικής δράσης (βλέπε εργασιακή περιπλάνηση), την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας (βλέπε κι άλλο ξεζούμισμα των εργαζομένων), την ισόρροπη ενίσχυση των θεσμών της μερικής και προσωρινής απασχόλησης (βλέπε δουλιά με το κομμάτι) κλπ.

«Εντύπωση» προκαλεί και το γεγονός πως οι προτάσεις της ΝΔ συχνά δε διαφέρουν ούτε φραστικά από αυτές της σοσιαλδημοκρατίας. Ετσι για παράδειγμα χρησιμοποιείται ο όρος «κοινωνία των πολιτών» (μια από τις ιδεολογικές προμετωπίδες της σοσιαλδημοκρατίας) ή επικαλείται τον αναδιανεμητικό χαρακτήρα που πρέπει να έχει η πολιτεία (η γνωστή φιλολογία της σοσιαλδημοκρατίας για το κράτος στρατηγείο που θα αναδιανέμει τον πλούτο).

Να σημειώσουμε ακόμα, πως η ΝΔ δεν έκανε ιδιαίτερες αναφορές -τουλάχιστον επίσημα - για τις πρόσφατες εξελίξεις στο μέτωπο της ανεργίας (Σίσερ Πάλκο, Ιππόκαμπος, μεταλλεία Χαλκιδικής, Αγνό κλπ.). Στην πρόσφατη τοποθέτηση του Κ. Καραμανλή στο κοινοβούλιο σχετικά με την οικονομία, υπάρχει ειδικά κομμάτι για την ανεργία. Ωστόσο δε θίγονται οι νέες εξελίξεις, πιθανότατα γιατί και η ίδια η ΝΔ είναι σε δύσκολη θέση μαζί με την κυβέρνηση. Ας μην ξεχνάμε πως η ανεργία είναι εγγενές χαρακτηριστικό του καπιταλισμού, αλλά και παράλληλα πως ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΣΥΝ, ψήφισαν τη συνθήκη του Μάαστριχτ που προβλέπει τις «περίφημες» τέσσερις ελευθερίες, ανάμεσα στις οποίες είναι και αυτή της κίνησης των κεφαλαίων. Επιπλέον, αφού τα ίδια θα συμβούν και στην περίπτωση που κυβέρνηση θα είναι η ΝΔ, θεωρεί απ’ ό,τι φαίνεται φρόνιμο (η ΝΔ) να μην είναι -τουλάχιστον σε κάποια ζητήματα κομβικά- αναντίστοιχη στα λόγια και στην πράξη.

Είναι αυτονόητο πως η ΝΔ δε θέλει - όταν αναλύει τα περί ανεργίας - να φτάσει την ανάλυσή της μέχρι τέλους. Ακόμα και σε αυτό το επίπεδο της περιγραφής χωλαίνει. Δεν περιγράφει ολοκληρωμένα τις κοινωνικές επιπτώσεις που έχει η ανεργία στους εργαζόμενους (οικονομικές, ψυχολογικές, σωματικές, οικογενειακές κ.ά.). Κυρίως όμως δεν αναφέρεται στα πραγματικά αίτια του φαινομένου, που ανάγονται στη βασική αντίθεση του καπιταλισμού (κεφάλαιο-εργασία).

Να πούμε τέλος για μια άτυπης μορφής πρόταση της ΝΔ. Αναφερόμαστε στα γνωστά «ταξίματα» ενόψει των εκλογών. Προκειμένου η εκλογική νίκη να έρθει πιο κοντά, στελέχη της ΝΔ υπόσχονται θέσεις εργασίας σε ημέτερους και μη. Πέρα από το σοβαρότατο ζήτημα της πολιτικής ομηρίας και της εξαγοράς των συνειδήσεων υπάρχει και κάτι ακόμα. «Βόλεμα» σε κάποιες θέσεις εργασίας σημαίνει απόλυση κάποιων άλλων εργαζομένων, αλλά και με βάση τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις μοίρασμα της ανεργίας και καθεστώς «ημιεργασίας», δηλαδή «ημιζωής».

ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΝΔ ΓΙΑ ΤΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ

Η κριτική που άσκησε η ΝΔ στις αλλαγές που επέφερε στο ασφαλιστικό η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ήταν ως συνήθως ακίνδυνη: «Εμείς –σε αντίθεση με την κυβέρνηση- είπαμε δημόσια και κατηγορηματικά ότι οι προτάσεις που μειώνουν τις συντάξεις των οικονομικά ασθενέστερων, που ουσιαστικά αφαιρούν τις συντάξεις των οικονομικά ασθενέστερων, που ουσιαστικά αφαιρούν τη σύνταξη από τις μητέρες, που επιβάλλουν όρια ηλικίας, στα οποία είναι αδύνατο να αντέξουν οι εργαζόμενοι, δε θα περάσουν».

«Η συνταγή σας περιοριζόταν στην κυνική πρόταση “Αυξάνουμε τα όρια συνταξιοδότησης και μειώνουμε τις αποδοχές”».
Την κριτική αυτού του είδους τη χαρακτηρίζουμε ακίνδυνη, αλλά και υποκριτική για τους εξής λόγους:

α) Η ίδια η ΝΔ θεωρεί πως η αποτυχία της κυβέρνησης στο «ασφαλιστικό» οφείλεται σε έλλειψη μεθόδου. Κατηγόρησε την κυβέρνηση για το ότι δεν ήξερε τι έκανε, για το ότι προσποιούνταν άγνοια για την πραγματικότητα, για διαχειριστική αδυναμία, για ασυνέπεια και αφερεγγυότητα, για προχειρότητα, για αστάθεια θέσεων και έλλειψη ευθύνης, για αδυναμία στοιχειώδους συντονισμού και συνεννόησης, για έλλειψη προγράμματος, συγκροτημένων θέσεων, ενιαίας πολιτικής και στόχων. Αυτό σημαίνει πως η ΝΔ κρύβει το γεγονός πως το ΠΑΣΟΚ υλοποιεί τις κατευθύνσεις της ΕΕ και τις επιθυμίες της ντόπιας ολιγαρχίας. Στο συγκεκριμένο ζήτημα του ασφαλιστικού η πολιτική αυτή εξυπηρετεί τη μείωση της αξίας εργατικής δύναμης και την αύξηση των κερδών του κεφαλαίου.

β) Το αντίστοιχο «ασφαλιστικό» της ΝΔ της περιόδου ’90-’92 θεσμοθέτησε τα εξής: Δημιουργία ασφαλισμένων δυο ταχυτήτων και σφοδρότατη επίθεση ιδιαίτερα στους νεοασφαλιζόμενους από 1.1.93 (αύξηση της συνταξιοδοτικής ηλικίας στα 65 χρόνια. Μείωση της κατώτερης σύνταξης κατά 50%. Μείωση της κυρίας και της επικουρικής σύνταξης). Σταδιακή αύξηση του ορίου ηλικίας για όλους τους ασφαλισμένους του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και μείωση των συντάξεων. Αποσύνδεση της κατώτερης σύνταξης από τα 20 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη. Αύξηση του χρόνου ασφάλισης από τις 4.050 ημέρες στις 4.500 για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Επιβάρυνση των ασφαλισμένων με χαράτσι 25% για την αγορά φαρμάκων κ.ά..

γ) Θεωρεί πως η ιδιωτική ασφάλιση έχει συμπληρωματικό χαρακτήρα. Ακόμα κι έτσι όμως, προσπαθεί να εδραιώσει στις συνειδήσεις του λαού τη «χρησιμότητα» της ιδιωτικής ασφάλισης.

Οι προτάσεις της ΝΔ για την αντιμετώπιση του ασφαλιστικού επιγραμματικά, είναι: αντιμετώπιση της «μαύρης» εργασίας και του δημογραφικού, συρρίκνωση της παραοικονομίας, επιτάχυνση της ανάπτυξης, πλήρης εφαρμογή της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης του ’90-’93, εξορθολογισμός της διαχείρισης των ασφαλιστικών φορέων, ενοποίηση ταμείων και κλάδων, αξιοποίηση της περιουσίας των ταμείων, αποφασιστική αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής, εξυγίανση του θεσμού των βαρέων και ανθυγιεινών, περιορισμός της σπατάλης, των καταχρήσεων και υπερβολών, τόσο ως προς τις παροχές, όσο και ως προς τις επιβαρύνσεις της κοινωνικής ασφάλισης.

Πέρα από κάποιες φιλολαϊκές αοριστολογίες που υπάρχουν για να χρυσώσουν το χάπι, είναι ευδιάκριτη η πρόθεση της ΝΔ να συνεχίσει την πολιτική του ΠΑΣΟΚ (συνέχιση των μέτρων του ’90-’93, καμία αναφορά για κατάργηση των μέτρων ΠΑΣΟΚ, «τζογάρισμα» της δημόσιας περιουσίας κ.ά.).

Η ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΙΣΤΙΚΗ ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΝΔ

Η ΝΔ φαίνεται πως έχει δουλέψει συστηματικά την προπαγανδιστική τακτική της ή όπως ονομάζεται από τα αστικά κόμματα την «επικοινωνιακή πολιτική». Βασικά της χαρακτηριστικά είναι: Η χρήση μιας απλής και προσιτής γλώσσας σε γενικές γραμμές, με έντονο το στοιχείο της καταγγελίας, που θα μπορεί να αγγίξει το συναίσθημα και την αγανάκτηση από την κυβερνητική πολιτική πλατιών λαϊκών στρωμάτων. Πρόκειται για λεξιλόγιο που επιχειρεί να «ακουμπήσει» ακόμα και ριζοσπαστικές δυνάμεις, αφού μοιάζει να διαπερνάται από κοινωνικές ευαισθησίες. Οι συνεχείς επικλήσεις για εθνική ομοψυχία και η ένταξη των προτάσεων της σε ένα πλαίσιο «εθνικού συμφέροντος», ταυτίζοντας ουσιαστικά τον πατριωτισμό με την κοινωνική συναίνεση. Ο τονισμός του γεγονότος ότι «είμαστε συνεχιστές του κόμματος που άνοιξε την ευρωπαϊκή πόρτα στην Ελλάδα». Η προσπάθεια να φορτιστεί θετικά η έννοια του φιλελευθερισμού. Το κλισέ «εμείς είμαστε το πρωτότυπο, οι άλλοι το κακέκτυπο». Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων ως αίτια κάποιου προβλήματος ή η αναγωγή δευτερευόντων αιτιών σε πρωτεύοντα και γενικά ο υπερτονισμός του επουσιώδους. Η προσέγγιση σε στρώματα στα οποία δεν είχε πρόσβαση ή δυσκολευόταν να την αποκτήσει (επίσκεψη στον Αϊ Στράτη, στις λαϊκές συνοικίες της Αθήνας, συνεχείς επικλήσεις των ανθρώπων που πλήττονται από τη φτώχια, έκδοση του «αντιαμερικανικού» βιβλίου από το Λούλη που μάλιστα εκθειάστηκε από τον Πάγκαλο, κ.ά.). Αυτή η προσέγγιση επιχειρείται με το πλασάρισμα του ιδεολογήματος για την απουσία πλέον των διαχωριστικών γραμμών του παρελθόντος. Σε αυτό το πλαίσιο ανήκει και η (προσωρινή) εγκατάλειψη του χοντροκομμένου αντικομμουνισμού, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι λείπει η άλλη πλευρά, ο ραφιναρισμένος αντικομμουνισμός. Η χρησιμοποίηση «σκληρής αντιπασοκικής» γλώσσας προκειμένου να καρπωθεί την ογκούμενη δυσαρέσκεια.

Η ιδεολογικοπολιτική αντιμετώπιση της ΝΔ πρέπει να αναδεικνύει τον ταξικό χαρακτήρα της πολιτικής της, ως κόμμα που εκφράζει τα συμφέροντα της ολιγαρχίας. Ο λαός δεν πρέπει να παγιδευτεί στη δημαγωγία της ΝΔ και να επιλέξει στις επερχόμενες εκλογές τη συνέχιση της ίδιας αντιλαϊκής πολιτικής που ασκεί και το ΠΑΣΟΚ. Οι λαϊκές δυνάμεις δεν έχουν τίποτα το καλύτερο να περιμένουν από την εναλλαγή διαχειριστή της αντιλαϊκής πολιτικής του ευρωμονόδρομου. Συμφέρον έχουν να την απορρίψουν, αποδοκιμάζοντας ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και όποια άλλη πολιτική δύναμη ακολουθεί τον ίδιο δρόμο.